ҰЛТАРАЛЫҚ КЕЛІСІМНІҢ БАСТЫ ҚАҒИДАЛАРЫ
Ұлтаралық келісім – бұл әр түрлі этникалық топтар бір-бірін құрметтейтін және қолдайтын, ортақ мәселелерді шешуде ынтымақтасатын және жалпы әл-ауқатқа ұмтылатын тұрақты және гүлденген қоғамның негізі. Ұлтаралық келісімге қол жеткізу әртүрлі этникалық және мәдени топтардың үйлесімді өмір сүруін қамтамасыз ететін бірқатар негізгі принциптерді түсінуді және қолдануды талап етеді.
Ұлтаралық келісімнің негізгі қағидаларының бірі-мәдени әртүрлілікті тану және құрметтеу. Әрбір этникалық топтың өзіндік ерекше дәстүрлері, әдет-ғұрыптары, тілі мен өмір салты бар және қоғамның барлық мүшелерінің осы әртүрлілікті мойындауы, құрметтеуі маңызды. Басқа халықтардың мәдени мұрасын құрметтеу толеранттылықтың дамуына ықпал етеді және этникалық негіздегі қақтығыстардың ықтималдығын азайтады.
Ұлтаралық келісімнің тағы бір маңызды қағидаты-теңдік пен әділеттілік қағидаты. Қоғамның барлық мүшелері, этникалық тегіне қарамастан, білім беру, жұмысқа орналасу, саяси өмірге қатысу және т.б. сияқты өмірдің барлық салаларында тең құқықтар мен мүмкіндіктерге ие болуы керек.
Ұлтаралық келісімнің маңызды сәттерінің бірі-әртүрлі этникалық топтар арасында ашық және конструктивті диалог құру. Адамдардың өз мәселелерін, қауіптері мен идеяларын еркін талқылауы және барлық тараптардың мүдделеріне сәйкес келетін шешімдерді бірге табуы маңызды. Ұлтаралық өзара түсіністік, ынтымақтастық және тығыз қарым-қатынасты дамыту процесі сенім деңгейінің жоғарылауын және қоғамдағы шиеленістің төмендеуін қамтамасыз етеді.
Білім мен ағартушылық толерантты және көпұлтты қоғамды жақындастыруда шешуші рөл атқарады. Әр түрлі этникалық топтардың мәдениетін, тарихын және тілін үйренуге арналған мектеп пен университет бағдарламалары маңызды. Білім басқа мәдениеттерге құрметпен қарауды қалыптастыруға, сонымен қатар стереотиптер мен біржақтылықты жеңуге ықпал етеді.
Ұлтаралық келісімге қол жеткізу қоғамның барлық мүшелерінің ортақ мәселелерді шешуге және ортақ мақсаттарға ұмтылуға белсенді қатысуын талап етеді. Этникалық топтар экономика, экология, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау және т.б. сияқты әртүрлі салаларда ынтымақтасуы керек. Бірлескен күш-жігер этникалық принциптер арасындағы өзара түсіністік пен сенімділікті қамтамасыз етеді және қоғамның дамуына негіз жасайды.
Қорытындылай келе, ұлтаралық келісім-бұл қоғамның тұрақтылығына, өркендеуіне және дамуына қол жеткізудің қажетті шарты. Ол мәдени әртүрлілікті, теңдік пен әділеттілікті, диалог пен өзара түсіністікті, білім мен ағартушылықты құрметтеуге негізделген. Бірақ ұлтаралық келісімді жүзеге асыру қоғамның барлық мүшелерінің үлкен күш-жігерін қажет етеді. Тек бірлескен күш — жігермен ғана біз өзара түсіністік пен әділеттілікке негізделген ел құра аламыз.
Кеңес Ануар Алмасұлы
«Шапағат» деструктивтік діни
ағымдардан жапа шеккендерге
көмек орталығы» қоғамдық қорының
теолог маманы
Автор публикации
